चर्च इतिहासातील प्रमुख व्यक्ती

चर्च इतिहासातील प्रमुख व्यक्ती

1. पीटर एबेलार्ड (1079-1143)
   एक स्कोलास्टिक धर्मशास्त्री, ज्यांनी धर्मशास्त्रात कारणाच्या उपयोगावर भर दिला. त्यांनी नैतिक प्रभाव सिद्धांत आणि प्रायश्चिताचा विकास केला.
2. एम्ब्रोस (सुमारे 339-397)
   मिलानचे बिशप, जिनांच्या उपदेशाने हिप्पोचे ऑगस्टीन धर्मांतरण करण्यात मदत केली.
3. एंसलम (सुमारे 1033-1109)
   एक स्कोलास्टिक धर्मशास्त्री आणि कैंटरबरीचे आर्कबिशप, ज्यांनी ईश्वराच्या अस्तित्वाबाबत आणि प्रायश्चिताच्या संतुष्टि सिद्धांतावर तर्क विकसित केला.
4. थॉमस एक्विनास (सुमारे 1225-74)
   मध्ययुगीन विद्वान धर्मशास्त्री, ज्यांची उत्कृष्ट कृति सुम्मा थियोलॉजी ने ईसाई धर्मशास्त्र आणि ग्रीक अरिस्टोटेलियन तत्त्वज्ञान एकत्रित करण्याचा प्रयत्न केला.
5. एरियस (मृत्यू 336)
   विधर्मी, ज्यांनी मसीहाच्या पूर्ण ईश्वरत्वाचा विरोध केला. त्यांना नाइसिया परिषदेत 325 मध्ये निंदा करण्यात आली.
6. अथानासियस (सुमारे 296-373)
   अलेक्झांड्रियाचे बिशप, ज्यांनी एरियनवादाच्या विरोधात रूढिवादाचे रक्षण केले. त्यांचा ईस्टर पत्र हा पहिला पूर्ण सूची होता ज्यामध्ये जुने आणि नवीन वसीयतनामाची पुस्तके समाविष्ट होती.
7. कैंटरबरीचे ऑगस्टीन (604-609 च्या दरम्यान मृत्यू)
   इंग्लंडमध्ये मिशनरी, ज्यांना पोप ग्रेगरी द ग्रेट यांनी पाठवले आणि जे केंटच्या राजा एथेलबर्टला धर्मांतरीत करून कैंटरबरीचे पहिले आर्कबिशप झाले.
8. हिप्पोचे ऑगस्टीन (354-430)
   हिप्पोचे बिशप आणि ईसाई चर्चमधील सर्वात महत्त्वाचे धर्मशास्त्रज्ञ. त्यांचे धर्मशास्त्र मूल पाप, पूर्वनिर्धारण आणि मुक्ति साठी दैवी अनुग्रहाची आवश्यकता यावर आधारित होते.
9. क्लेयरवॉक्सचे बर्नार्ड (1090-1153)
   एक मध्ययुगीन रहस्यवादी आणि भजन लेखक, ज्यांनी दुसऱ्या धर्मयुद्धात लोकांना लढायला प्रेरित केले.
10. शारलेमेन (सुमारे 742-814)
    पहिले "पवित्र रोमन सम्राट", ज्यांनी शिक्षण, चर्च सुधारणा आणि साम्राज्याच्या एकतेला प्रोत्साहन दिले.
11. जॉन क्राइसोस्टॉम (सुमारे 347-407)
    कॉन्स्टंटिनोपलचे बिशप, ज्यांचे वाक्पटु उपदेश प्रसिद्ध होते आणि त्यांना "सुनहरी जीभ असलेला" म्हणून ओळखले जात होते. त्यांना पूर्वीच्या रूढिवादी चर्चातील सर्वात आदरणीय धर्मशास्त्रज्ञ मानले जाते.
12. रोमचे क्लेमेंट (पहिली शताब्दी)
    पहिल्या शतकाच्या अखेरीस रोमचे बिशप, ज्यांनी कोरिंथमधील चर्चला पत्र लिहिले, ज्यामध्ये चर्चच्या व्यवस्थेचे आणि अधिकाराचे प्रश्न सोडवले.
13. कॉन्स्टंटाइन द ग्रेट (मृत्यू 337)
    रोमचा सम्राट, ज्याने मिलानाचा आदेश जारी केला आणि निकिया मध्ये चर्चाची पहिली सार्वभौम परिषद बोलावली.
14. रॉटरडॅमचा इरास्मस (सुमारे 1469-1536)
    एक प्रभावशाली रोमन कॅथोलिक मानवतावादी आणि चर्चावर टीकाकार, ज्याने 1516 मध्ये पहिले ग्रीक न्यू टेस्टामेंट तयार केले, ज्याने प्रोटेस्टंट सुधारकांना धर्मग्रंथ पुरवला.
15. यूसेबियस (सुमारे 260-340)
    कैसरियाचा बिशप, जिने चर्च इतिहास लिहिला आणि ज्यामुळे त्यांना "चर्च इतिहासाचा पिता" म्हणून ओळखले जाते.
16. ग्रेगरी नान्झियान्झस (329-389)
    "महान कप्पाडोसियन" पैकी एक, ज्यांनी एरियनवादाच्या विरोधात संघर्ष केला.
17. ग्रेगरी द ग्रेट (सुमारे 540-604)
    पोप, ज्यांनी पोपच्या शक्तीला विस्तार दिला आणि इंग्लंडमध्ये पहिले मिशनरी पाठवले.
18. जान हस (सुमारे 1372-1415)
    प्रागमधील पादरी आणि प्राध्यापक, ज्यांनी जॉन विक्लिफच्या शिकवणांचे प्रचार केले आणि त्यांना विधर्मी म्हणून दांवावर जाळले गेले.
19. इग्नाटियस (सुमारे 35 - 107)
    एंटिओकचे बिशप, ज्यांनी विविध चर्चांना पत्रे लिहिली, ज्यात त्यांच्या पत्रांमध्ये नवीन नियमानंतरच्या धर्मशास्त्राच्या पिढीचे दर्शवले होते.
20. इग्नाटियस लोयोला (सुमारे 1491-1556)
    भिक्षू, ज्यांनी जेसुइट्स (सोसायटी ऑफ जीसस) ची स्थापना केली आणि रोमन कॅथोलिक चर्चमध्ये "काउंटर-रिफॉर्मेशन" चे नेतृत्व केले.
21. इनोसेंट III (1161-1216)
    इतिहासातील सर्वात शक्तिशाली पोपांपैकी एक, ज्यांनी सर्व धर्मनिरपेक्ष शासकांवर सत्ता गाजवली.
22. आइरेनियस (सुमारे 130-202)
    प्रारंभिक चर्चचे एक प्रभावशाली नेता, ज्यांनी ज्ञानवादावर हल्ला केला आणि अवताराच्या सिद्धांतात योगदान दिले.
23. जेरोम (सुमारे 345-420)
    पश्चिमी चर्चातील सर्वात महान बायबल विद्वानांपैकी एक, ज्यांनी बायबलचे लॅटिनमध्ये भाषांतर केले (जे "वल्गेट" म्हणून ओळखले जाते).
24. जस्टिन शहीद (100-165)
    प्रारंभिक ख्रिस्ती प्रचारक, ज्यांनी अविश्वास्यांना ख्रिस्ती धर्म समजावून सांगण्यासाठी ग्रीक तत्त्वज्ञानाचा वापर केला.
25. ह्यू लैटिमर (सुमारे 1485-1555)
    इंग्रजी प्रोटेस्टंट सुधारक आणि वॉर्सेस्टरचे बिशप, ज्यांना 1555 मध्ये क्वीन मॅरीच्या शासनाखाली दांवावर जाळले गेले.
26. लिओ द ग्रेट (मृत्यू 461)
    रोमचे बिशप (440-461), ज्यांच्या कामाने रूढिवादी ख्रिश्चन धर्माला ठामपणे पद्धत ठेवली आणि काउंसिल ऑफ चाल्सीडॉनने 451 मध्ये त्याला मंजुरी दिली.
27. मार्टिन लूथर (1483-1546)
    जर्मन भिक्षू, ज्यांनी आपल्या नब्बे-पाच सिद्धांतांसह प्रोटेस्टंट सुधारणा सुरू केली आणि न्यू टेस्टामेंटचे जर्मनमध्ये भाषांतर केले.
28. मार्सिओन (मृत्यू 160)
    ज्ञानवादाचा एक प्रकार प्रसार करणारा, आणि ज्याच्या विधर्माने चर्चच्या नेत्यांना नवीन नियमाच्या सिद्धांताची स्थापना करण्याची आवश्यकता दर्शवली.
29. मोंटैनस (मृत्यू 175 ई.)
    "नवीन पैगंबरांच्या" नेता, ज्यांनी पुनरुत्थान आणि आध्यात्मिक अनुशासनाची आवश्यकता सांगितली आणि भविष्यवाण्या केल्या, जी नंतर खोटी ठरली.
30. ऑरिजन (185-254)
    अलेक्झांड्रियाचे बिशप, ज्यांनी ज्ञानवादाचा विरोध केला, पण ग्रीक तत्त्वज्ञान स्वीकारले आणि बायबलच्या कठीण भागांचा अर्थ लावण्यासाठी रूपक व्याख्या वापरली.
31. पॅट्रिक (5व्या शतकातील)
    आयर्लंडचे ब्रिटिश मिशनरी, ज्यांना "आयरिशचे प्रेरित" म्हणून ओळखले जाते.
32. पॉलीकार्प (सुमारे 69 - 155)
    स्मिर्नाचे बिशप, ज्यांचा मोठ्या प्रमाणावर आदर केला गेला आणि 86 वर्षांच्या वयात शहीद झाले.
33. गिरोलामो सवोनारोला (1452-1498)
    एक कॅथोलिक चर्चप्रति निष्ठावान, ज्यांनी चर्चाच्या पदानुक्रमातील

34.   विलियम टिंडेल (सुमारे 1494-1536)
एक इंग्रजी सुधारक, ज्यांनी 1525 मध्ये बायबलचे इंग्रजीत भाषांतर केले. त्यांचा भाषांतर आणि लेखनाचा करिअर छोटा होता, परंतु अत्यंत प्रभावी होता. त्यांचा विश्वास होता की बायबल लोकांच्या भाषेत असावी, जेणेकरून प्रत्येक व्यक्ती ते समजू शकेल. त्यांच्या कार्याने प्रोटेस्टंट सुधारणा चालवली. तथापि, त्यांना शेवटी ब्रुसेल्सजवळ एक स्टेकवर जाळले गेले कारण त्यांना पापी मानले गेले होते.

35.    वाल्डेन्सेस (12वी शतक)
पीटर वाल्डोने स्थापन केलेला असहमत चर्च. त्यांनी मध्ययुगीन चर्चाच्या अनेक प्रथांवर आणि पदानुक्रमावर टीका केली आणि असा विश्वास व्यक्त केला की बायबलच ख्रिश्चनांसाठी अंतिम धार्मिक अधिकार असावा. वाल्डोचे अनुयायी, ज्यांना वाल्डेन्स म्हणून ओळखले जाते, त्यांनी साधा जीवन जगण्याचा आणि पवित्रशास्त्राला त्यांच्या जीवनाचे मार्गदर्शन मानण्याचा प्रयत्न केला.

36.   जॉन विक्लिफ (सुमारे 1330-1384)
एक इंग्रजी सुधारक ज्यांनी पवित्रशास्त्राच्या अधिकार, सर्व विश्वास्यांचा याजकत्व, आणि बायबलच्या भाषांतरासाठी जोर दिला. विक्लिफचा विश्वास होता की बायबल फक्त चर्चच्या पदानुक्रमाद्वारे नियंत्रित केली जाऊ नये, ती सर्वांसाठी उपलब्ध असावी. त्यांनी बायबलचे इंग्रजीत भाषांतर केले, ज्याला त्यांच्या अनुयायांनी विक्लिफिट म्हणून ओळखले. त्यांचे निधन होण्याच्या नंतर त्यांना पापी म्हणून घोषित केले गेले आणि त्याची तीव्र निंदा करण्यात आली.

स्रोत

ऑक्सफोर्ड डिक्शनरी ऑफ द क्रिश्चियन चर्च, ई. ए. लिविंगस्टोन (संपादक), तिसरे संस्करण (ऑक्सफोर्ड युनिव्हर्सिटी प्रेस, 1997).शब्दकोश: अमेरिकामधील ख्रिस्ती धर्म, डॅनियल जी. रीड आणि इतर (इंटरवर्सिटी प्रेस, 1990).